Schoolplein vragen en antwoorden
De natuur zit vol met universele patronen die overal en op elke schaal terug te vinden zijn. Denk aan spiralen, fractalen, honingraten en cirkels. Voer voor menig wetenschapper en prachtig om naar te kijken. Dit oostelijke deel van het eiland is geïnspireerd op het stromingspatroon. Duik in dit speelse landschap en laat je meevoeren in de stroming.
Dit landschap is een uitnodiging om patronen in de natuur te leren zien en zo de natuur beter te begrijpen. Die kennis kun je in je voordeel laten werken. Als je de natuurlijke ordening van de natuur volgt, ben je namelijk slimmer en efficiënter. Neem het gemak waarmee een vis tegen de stroom van een rivier opzwemt. Zijn lichaam is aangepast op het stromingspatroon. Ons mensen kost dat massa’s energie. Door van vissen te leren kunnen we efficiëntere boten ontwerpen of misschien wel een zwempak.
Naast het stromingspatroon heb je ook de vertakking. Dat patroon zie je terug in bomen én in onze longen. Patronen zitten dus zelfs in ons en laten zien dat we onlosmakelijk met de natuur verbonden zijn.
Spelen met de
patronen van
de natuur
Speels en leerzaam landschap
Waar je ook kijkt op dit deel van het eiland, overal zie je cirkels en spiralen. Iedere cirkel vertelt een eigen verhaal. Het draait allemaal om de vraag: hoe leren we als kind over de natuur en hoe bewegen we mee met de patronen van de natuur.
Veelgestelde vragen aan de ontwerper van Utopia Eiland
Ecosysteemherstel begint bij kinderen. Zij zijn de toekomst en het gaat om de grote opgave van hun generatie. Wat kan ónze generatie doen zodat ze van jongs af aan leren over de natuur en onze plek daarin.
Daarbij draait het niet zozeer om de lessen in onze oude schooltijd. Met biologie, natuurkunde, scheikunde of wiskunde. De natuur is daar opgesplitst in losse vakken. Terwijl het eigenlijk een geheel is. Iets wat bij één vakgebied een oplossing lijkt, creëert zo onbedoeld problemen voor het totaal.
Het nieuwe schoolplein, zoals hier op Utopia Eiland, is een plek waar kinderen, maar ook volwassenen, de natuur kunnen ervaren. Ervan kunnen leren als geheel. En zich kunnen laten inspireren door oplossingen vanuit de natuur zelf.
Ik zocht naar een ontwerptaal die docenten ook kunnen gebruiken in hun lesstof. Daarvoor greep ik terug naar mijn eigen afstuderen, waarbij ik gebruik maakte van de ‘Biomimicry’-ontwerpfilosofie. Hierbij zie je de natuur en de onderliggende principes en patronen als een grote leermeester. Aan de hand van bijvoorbeeld het patroon van een fractaal kun je biologie geven, wiskundige berekeningen doen en scheikundige processen uitleggen. Zo is het landschap zelf het klaslokaal.
Ook zijn patronen een leuke speelaanleiding voor kinderen. Kinderen zijn supercreatief en met patronen kun je eigenlijk bijna oneindig veel verschillende spelletjes bedenken. Zo heb ik op een schoolplein een boomvorm in de bestrating aangelegd, waarbij ikzelf al drie manieren kon bedenken om ermee te spelen. De kinderen bedachten er op hun beurt nog eens drie diezelfde middag.
Kinderen leren in dit landschap dus op een speelse manier dat we onderdeel van een groter geheel zijn. Een essentiële les.
Denk aan symmetrie, mozaïek, web, kraak, spiraal, fractal, bubbels, golven, strepen, vlekken, stroming- en golfpatronen. Door ernaar te kijken, leren we hoe we ze slim kunnen inzetten. Om zo met de patronen van de natuur mee te bewegen.
Want als ze er enkel voor het mooie waren, dan hadden ze vast niet bestaan. Zo komt bij sommige planten de prachtige Fibonacci-reeks voor, omdat deze van pas komt in hun groei. Voor planten is die ordening handig om zo met hun bladeren zoveel mogelijk zonlicht te vangen. Of om zaden in de bloem zo compact mogelijk bij elkaar te stoppen.
Zelf heb ik dit principe ook een keer toegepast voor een zithoek van een klas. Als de klas groter wordt, dan blijft de lerares altijd mooi in het midden staan en hebben de kinderen altijd genoeg zitplekken.
Het landschap dat hier voor je ligt had geen van tevoren uitgestippeld plan. Het is langzaam zo ontstaan en de partners zijn er gaandeweg bijgekomen. Ik startte het ontwerp bij het Tiny Food Forest. Juist omdat er voor de rest nog veel onduidelijk was, heb ik gekozen voor een turbulent stromingspatroon. Dit patroon kan net als een fractaal of mozaïek oneindig uitbreiden en dus alle toekomstige plannen in zich opnemen.
Daarnaast heeft het stromingspatroon ook een mooie boodschap in zich. Alles in de natuur heeft namelijk wel een kronkel, ook al proberen we in de wetenschap en ontwerp vaak dingen te versimpelen tot rechtlijnige oplossingen.
Alles in de natuur heeft
namelijk wel een kronkel,
ook al proberen we in de wetenschap
en ontwerp vaak dingen
te versimpelen tot
rechtlijnige oplossingen.
Vanwege de aanleg van het terrein voor Floriade en de essentakziekte moesten veel bomen wijken. Gekapte bomen gaan tegenwoordig vaak de verbrandingsoven in voor - erg vervuilende - energieproductie. We laten hier zien hoe ze ecologisch van enorme waarde kunnen blijven als we ze in het landschap houden.
Dood hout leeft
Door ze langzaam te laten vergaan, vormen ze namelijk een geweldig leefgebied voor vogels, insecten, schimmels en vele andere dieren. Hoe dikker de stam, hoe meer vocht hij langdurig kan vasthouden, waardoor er meer schimmels en korstmossen op kunnen groeien. Ook de andoornbij heeft vermolmd hout nodig. Daar bouwt hij zijn nest in. Paddenstoelen groeien er enthousiast op en een vos graaft er graag zijn nest onder. Dood hout leeft.
Natuurlijk hebben we hierover met elkaar gespard. Doordat cirkels hier op verschillende wijze in het patroon zijn gelegd, ontstaan allerlei manieren om het landschap te gebruiken.
We zien dat de partners de filosofie van meebewegen met de patronen van de natuur omarmen. De ecokathedraal van Wilde Weelde beweegt mee met de tijd, bij de Schooltuinen laten we een gezond bodemleven voor ons het werk doen, de installatie van Will Beckers beweegt mee met generaties en het Tiny Food Forest bootst bestaande bosgemeenschappen na.
Iedere partner heeft zijn kwaliteit en plek in het grotere geheel. Net als in de natuur.
Duik in het speelse landschap
van het schoolplein
en laat je meevoeren.
Agroforestry
Lees meer verdiepende informatie van het agroforestry perceel.
Voedselbos
Wil je meer weten over het voedselbos? Kijk dan op de pagina met extra informatie.